ئۇيغۇرلار ھەققىدە ئۇچۇر توپلىغان ھەر بىر جاسۇسقا 72 يىللىق قاماق جازاسى تەلەپ قىلىندى

چەت ئەلدىكى ئۇيغۇرلار ھەققىدە ئۇچۇر توپلاش بىلەن ئەيىبلىنىپ، بۇ يىل 2-ئايدا قولغا ئېلىنغان خىتاينىڭ يەتتە جاسۇسى ھەققىدە دەۋا ئېچىلغان بولۇپ، ھەر بىر جاسۇسقا 72 يىلدىن قاماق جازا بېرىش تەلەپ قىلىندى.

يېڭى شەپەق گېزىتىنىڭ 8-ئىيۇن خەۋەر قىلىشىچە، تۈركىيەدە پائالىيەت قىلىۋاتقان شەرقىي تۈركىستانلىق جامائەت ئەربابلىرى، تەشكىلات رەھبەرلىرى، ئاممىۋى تەشكىلاتلار ھەققىدە ئۇچۇر توپلىغانلىقى سەۋەبلىك، بۇ يىل 2-ئايدا قولغا ئېلىنغان يەتتە خىتاي جاسۇسى ئۈستىدىن ئەرز سۇنۇلغان. ئەيىبنامىدىكى ئۇچۇرلارغا ئاساسلانغاندا، خىتاينىڭ ئىستىخبارات خادىملىرى بىلەن ئۈندىدار، سىگنال ۋە تېلېگرامما ئارقىلىق ئالاقىلاشقان قارى ئىلياسنىڭ يانفونىدىن 933 ئۇيغۇرنىڭ كىملىك ئۇچۇرى تېپىلغان.

ئىستانبۇل باش تەپتىش مەھكىمىسى تېررورلۇق ۋە تەشكىللىك جىنايى ئىشلارنى تەكشۈرۈش ئىدارىسى تەييارلىغان ئەيىبنامىدە كىشىنىڭ دىققىتىنى تارتىدىغان تەپسىلاتلار ئاشكارىلانغان. ئەيىبنامىدە قەيت قىلىنىشىچە، خىتاي جاسۇسى سادىق مەمەتئەزىزنىڭ خىتاي بىخەتەرلىك مىنىستىرلىقىنىڭ جاسۇسى، قاغىلىق ناھىيەسىنىڭ مۇئاۋىن ھاكىمى «لى» فامىلىلىك (ئۆزگەرتىلگەن ئىسىم) بىلەن كۆرۈشكەنلىكى ئېنىقلانغان. سادىق مەتئەزىز 2000-يىللارنىڭ بېشىدىن باشلاپ، خىتاي جامائەت خەۋپسىزلىك مىنىستىرلىقىنىڭ سابىق خادىمى مۇتەۋۇللا (ئۆزگەرتىلگەن ئىسىم) ۋە خىتاي جامائەت خەۋپسىزلىك مىنىستىرلىقى خادىمى ئالىمجان (ئۆزگەرتىلگەن ئىسىم) بىلەن تېلېفون ئارقىلىق ۋە يۈزتۇرانە كۆرۈشكەن. 2023-يىلى 2-ئايدا خوڭكوڭغا ساياھەتكە بارغان سادىق مەمەتئەزىز ئۇ يەردىن شەرقىي تۈركىستاننىڭ قاغىلىق ناھىيەسىگە بېرىپ، مەزكۇر ​​ئىككى جاسۇس بىلەن كۆرۈشكەن. ئاندىن ئۇ سەئۇدى ئەرەبىستاننىڭ جىددە شەھىرىدە ئالىمجان بىلەن يەنە بىر قېتىم كۆرۈشكەن. 2023-يىلى 8-ئايدا تۈركىيەگە قايتىپ كەلگەن.

قولغا ئېلىنغان خىتاي جاسۇسلىرىنىڭ بىرى ھەبىبۇللا ئۈرۈمچىنىڭ 2023-يىلىنىڭ ئاخىرقى كۈنلىرىدە خىتاينىڭ ئىستانبۇلدىكى باش كونسۇلخانىسىنىڭ سابىق مۇئاۋىن كونسۇلى جوڭ شۆگاڭ بىلەن بۇرسا ئوسمانغازىدىكى بىر مېھمانخانىدا تۇرغانلىقى ئېنىقلانغان. ئەيىبنامىدە يەنە خىتاي ئىستىخبارات خادىملىرىنىڭ خىتاي ساقچىلىرى نامىدا ھەبىبۇللا ئۈرۈمچى بىلەن ئالاقىلاشماقچى بولغانلىقى بايان قىلىنغان بولۇپ، ھەبىبۇللا ئۈرۈمچىنىڭ يەنە سادىق مەمەتئەزىزدىن پۇل ئالغانلىقى بايان قىلىنغان.

تەپتىش خادىملىرى ھەبىبۇللا ئۈرۈمچىنىڭ يانفونىنى تەكشۈرۈش جەريانىدا، ئۇيغۇرلارغا تەۋە كىملىك ​​ۋە پاسپورت قاتارلىق شەخسىي ئۇچۇرلار، شۇنداقلا ئۇيغۇرلارنىڭ نۇرغۇن ئۇچرىشىش ۋە پائالىيەتلىرىنىڭ سۈرەتلىرى بارلىقى ئېنىقلىغان. ئەيىبنامىدە دېيىلىشىچە، ھەبىبۇللا ئۈرۈمچى يانفوندىكى زور مىقداردا نەرسە-كېرەك سېتىۋالغان تالونلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ھۆججەتلەر ۋە ئۇچۇرلارنى خىتاي ئىستىخبارات خادىملىرى بىلەن ئورتاقلاشقان بولۇپ، بۇنىڭ بەدىلىگە پۇل ئالغان.

تەكشۈرۈش نەتىجىسىدە، جاسۇسلاردىن قارى ئىلياسنىڭ يانفونىدا 933 ئۇيغۇرنىڭ كىملىك ئۇچۇرى بارلىقى ۋە خىتاي ئىستىخبارات خادىملىرىنىڭ قارى ئىلياس بىلەن ئۈندىدار، سىگنال ۋە تېلېگرامما قاتارلىق ئەپ دېتاللىرى ئارقىلىق ئالاقىلاشقانلىقى ئوتتۇرىغا چىققان.

جاسۇسلاردىن بىرى ئابدۇللا ناسىرنىڭ خىتاينىڭ ئىستانبۇلدا تۇرۇشلۇق باش كونسۇلخانىسىنىڭ سابىق مۇئاۋىن كونسۇلى جوڭ شۆگاڭ بىلەن بىللە بۇرساغا ساياھەتكە بارغانلىقى ئېنىقلانغان بولۇپ، خىتايغا بارغاندا جوڭ شۆگاڭنىڭ ئۇنى مېھمان قىلغانلىقىغا ئاساسەن ئىككى كىشى ئارىسىدا ئىستىخبارات ئورتاقلىقى بار، دەپ باھالانغان.

تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ تەھقىقلىشىغا ئاساسلانغاندا، جاسۇسلۇق جىنايىتى بىلەن ئەيىبلەنگەن ھەر بىر جىنايەت گۇماندارىغا 30 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، شەخسىي ئۇچۇرلارنى قانۇنسىز ھالدا يىغىش ۋە تارقىتىش جىنايىتى ئۈچۈن 42 يىل مۇددەتلىك قاماق جازاسى، يەنى ھەر بىر جاسۇسقا 72 يىللىق قاماق جازاسى تەلەپ قىلىنغان. تەييارلىغۇچى: ئابدۇخەبەر رەجەپ